Zoals altijd rijst bij liedjes over ‘cats’ de vraag of het hier daadwerkelijk om een kat gaat. Immers, het Engelse woord behelst ook de betekenis van ‘iemand die zo cool is dat al het andere er niet toe doet’. Voor degenen die zich afvragen wat hiermee bedoeld wordt; het volstaat naar deze video uit 1981 te kijken. Met name leadzanger Brian Setzer is de belichaming van coolheid!
Wie de tekst beluistert, kan concluderen dat het om beiden gaat. De ‘ik’ uit de tekst identificeert zichzelf met katten. Hij realiseert zich dat hij nooit zo vrij als zijn lievelingsdier zal zijn. Een kat doet nou eenmaal wat ‘ie wil! Maar verder hebben ze heel wat met elkaar gemeen:
“I wish I could be as carefree and wild
But I got cat class and I got cat style”
Maand: september 2020
Bastet – De Goddelijke Kat
Wie ooit in Egypte was heeft vast vaker de beeldjes van een statig ogende kat gezien. Dit is Bastet, de godin en beschermster van vele dingen: het huis, parfum, vruchtbaarheid, vreugde en dans & muziek, om er maar een paar te noemen. Meestal droeg zij in één hand dan ook een sistrum, een muziekinstrument uit het oude Egypte.
Veel is niet bekend over de godin zelf. Wat we weten, kunnen we gewoon zien. In de loop der tijd heeft zij – iets wat heel normaal was in de godenwereld – een hele metamorfose doorstaan. Als dochter van zonnegod Ra zag zij er aanvankelijk uit als een leeuwin, later nam zij de huiskat als beschermster onder haar hoede en kreeg zij een wat vriendelijker uiterlijk. Haar fellere katachtige eigenschappen werden overgenomen door haar zus, Sekhmet. Volgens een andere zienswijze belichamen zij gezamenlijk verschillende aspecten van een en dezelfde godin. Tussen hen beiden bestaan dan ook veel contrasten, zoals passief-agressief, sluw-vriendelijk, en fel-beschermend.
Bastet stond op het hoogtepunt van haar populariteit als beschermvrouwe van de huiskatten. In de vruchtbare Nijldelta rekenden de boeren op de gedomesticeerde dieren om hun oogst tegen ongedierte zoals muizen, ratten maar ook slangen te beschermen. De liefde ging zelfs zo ver, dat op het – al dan niet opzettelijk – ombrengen van een kat de doodstraf stond. Immers, wie een incarnatie van Bastet kwaad deed, viel daarmee de godin zelf aan!
Hoewel van uiteenlopende diersoorten mummies zijn teruggevonden, bleek ook hier weer dat katten bijzonder populair waren. Niet alleen werden ze vaak gezamenlijk met hun baasjes gemummificeerd en begraven, in Bubastis, nabij het huidige Zagazig en het toenmalige episch centrum van de kattencultus werden op een begraafplaats zelfs 180.000 kattenmummies gevonden.
Uiteindelijk werd de liefde voor katten zelfs handig tegen de Egyptenaren gebruikt. Bij een aanval door de Perzen, omstreeks 500 voor Christus, gebruikten de vijandelijke krijgers hen als middel om de tegenstander eronder te krijgen. Voor aanvang van de strijd vingen ze duizenden katten, om die voor de aanval los te laten met als doel chaos te creëren. Het plan werkte, want de arme Egyptenaren waren bang hun lievelingen schade te berokkenen en verzetten zich maar mondjesmaat. Het leidde tot een eeuwenlange bezetting, tijdens welke de kat ook weer werd gebruikt om de bevolking te pijnigen, bijvoorbeeld door hen een arme poes naar het hoofd te gooien. Het leidde echter niet tot het einde van de kattencultus; dat gebeurde heel geleidelijk en pas veel later.
Hoewel de positie van de kat in het hedendaagse Egypte danig veranderd is, is het gelukkig nog steeds mogelijk overal iets van Bastet terug te zien…
(https://www.aramcoworld.com/Articles/July-2017/FirstLook-Cairo-Cat)
Plekjes
“Als je haar niet kunt vinden, zit ze waarschijnlijk óf op één van de eetkamerstoelen, óf achter een gordijn op de vensterbank voor het slaapkamerraam,” waarschuwde haar baasje me. “Dat zijn tegenwoordig haar lievelingsplekjes”.
Donna komt maar zelden bij me zitten als ik op haar pas. Soms springt ze op de bank als ik erop zit, loopt een paar keer heen en weer en besluit dan bijna altijd voor een ander plekje in huis te kiezen. Gek genoeg is dat heel vaak in een ruimte waar ik niet ben! Zit ik in de woonkamer, dan is zij meestal in de slaapkamer te vinden.
Als ik naar bed ga, dan verlaat zij doorgaans haar plekje daar. Niet onmiddellijk. Sterker nog, ze zoekt me juist op zodra ze merkt dat ik ga slapen. Het is een gecreëerde situatie, want zij is gewend dat haar baasje haar voor het slapen gaan nog een handje kattensnoepjes geeft en natuurlijk houd ik de traditie in ere! Meestal komt ze me gezelschap houden, terwijl ik me met een boek en wat kussens in mijn rug in bed nestel. Met haar prachtige groene ogen kijkt ze me dan doordringend aan. Maar zodra het lekkere hapje weggewerkt is, gebeurt het maar zelden dat ze nog steeds mijn gezelschap verkiest. Soms, heel soms, blijft ze liggen op het voeteneinde. Maar zodra ik ga liggen om te gaan slapen, en me een paar keer omdraai houdt zij het doorgaans al snel voor gezien.
Tot mijn grote verbazing en voldoening koos zij uiteindelijk toch een plekje in mijn nabijheid. Op een dag kwam ik thuis en vond haar bovenop mijn koffer, die op een stoel in de slaapkamer lag. Het deksel was niet helemaal dichtgeritst, dus ze was behaaglijk naar beneden gezakt. De dagen erna was ze dag en nacht op dit plekje te vinden. “Ik heb nog wel ergens een oude koffer,” zei haar baasje toen zij ervan vernam. De mijne zou immers verdwijnen met mijn vertrek!
Kittens!
Zelf ben ik in mijn volwassen leven slechts eenmaal kattenbezitter geweest. Tijdens een bezoekje aan een vriendin van een vriendin had ik een klik met diens kat, die prompt innig tevreden op mijn schoot kwam zitten. “Wil je haar hebben?” vroeg de vrouw des huizes, “mijn man vindt dat we al genoeg huisdieren hebben.
Bij de eerste gelegenheid hield ik nog voet bij stuk, bij de tweede keer ging ik naar huis met een kattenbak, een weekendvoorraad voer en kattengrit en een schoonheid in een reismandje. Ik had een huisgenootje! Ze zeggen dat de poes haar baasje uitkiest; ik ben ervan overtuigd dat het in dit geval wederzijds was.
Nog geen twee weken later moest ik samen met een vriendin constateren dat er iets geks met mijn huisgenootje aan de hand was. Je kon zowat alles met haar doen, maar haar buik aanraken mocht niet. Zou ze soms…..?
Ja, ze was zwanger. Nog geen maand na aankomst had ik niet één, maar vijf katten in huis. Een moeder met haar vier kittens. Het was een aanslag op de luchtwegen, maar o wat een plezier had ik ervan. Zoals een toenmalige kennis het uitdrukte: Kittens zijn beter amusement dan tv.
Sommige sits hebben een toegevoegde bonus. Vaak is dat de locatie. Een plek waar ik altijd al heen wilde, of juist niet, maar waar ik het vervolgens enorm naar mijn zin had. Of omstandigheden, zoals bijvoorbeeld Parijs in de sneeuw. Een mooi of bijzonder huis is ook van toegevoegde waarde.
Maar de slagroom op de taart die catsitten vaak is, zijn kittens! Het plan bestond al terug te keren naar een vorige bestemming, de aanwezigheid van jonge poesjes maakte dit extra aanlokkelijk. Dus toog ik voor een tweede maal naar Büyükada.
Met de kleine Lily en Mimi in de tuin had ik alle vertier die ik mij kon wensen. Bij het openen van de achterdeur werd ik enthousiast begroet door beide kleintjes, die hun stem nog maar net begonnen te ontdekken, in koor met hun moeder en diverse ooms, tantes, neefjes en nichtjes. Als tuinkatten hadden de kleintjes een streepje voor, ik hield nauwlettend in de gaten of de anderen hun portie voer niet wegkaapten. Ze verbleven in een veilige omgeving. Het was hartverwarmend om te zien hoe er gezamenlijk gegeten werd en in ieder geval de vaste tuinklanten ervoor zorgden dat de kleintjes niets tekort kwamen.
Op een dag miste ik Mimi bij de lunch, terwijl zij met haar zusje doorgaans vooraan stond als het etenstijd was. Na het uitdelen vond ik Mimi al snel in een stoel. Het verontruste mij enigszins, omdat haar gedrag zo anders was dan wat zij normaal vertoonde. Rammelen met het bakje kattenbrokjes ontlokte geen enkele reactie. Ik probeerde haar te verleiden met wat natvoer; ze slobberde alleen maar de vloeistof op om vervolgens weer in haar stoel te gaan liggen. Ruggenspraak met haar baasje leidde tot de beslissing dat ik haar voorlopig even bij mij zou houden om haar nauwlettend in de gaten te kunnen houden. Dat bracht weer leven in de brouwerij! De jongedame liet duidelijk blijken dat zij haar plekjein de tuin prefereerde door bij de achterdeur te miauwen, voor zover zij daar al toe in staat was. Ik opende de achterdeur, waarna zij haar plaats op het terras weer innam. Weliswaar iets minder dichtbij, maar ook daar kon ik haar in de gaten houden. Ik creëerde een extra schaduwplekje voor haar, om haar vervolgens haar rust te gunnen. En inderdaad: de volgende dag was zij de levendigheid zelve weer. Zoals het een kitten betaamt.
Hello Kitty is een meisje
Denkend aan de beroemdste katten ooit schiet al snel het stripfiguur Hello Kitty te binnen. Logisch, ze heeft immers poezenoren en snorharen. Maar nee: Hello Kitty is een meisje. Wie goed kijkt ziet dat zij inderdaad op twee benen loopt, maar verder? Heeft ze eigenlijk wel een staart? Kijken we hier niet naar een soort abstractie van een kat?
Hello Kitty-expert Christine R. Yano stelde in 2014 een tentoonstelling samen voor het Japans-Amerikaans Nationaal Museum in Los Angeles. Bij het schrijven van het script refereerde ze aan een kat en werd vervolgens op de vingers getikt door fabrikant Sanrio: het stripfiguur is een meisje genaamd Kitty White. Ze is Engels, woont in de omgeving van Londen en haar ouders heten George en Mary White. Hoe Brits wil je het hebben? Ze heeft ook een tweelingzus, wat inderdaad makkelijk terug te vinden is op afbeeldingen. Het grappigste detail: Hello Kitty heeft zelf een huisdier, een poes luisterend naar de naam Charmming White.
Niet lang nadat Yano met het ‘nieuws’ naar buiten kwam, bracht fabrikant Sanrio helderheid. Hello Kitty was dan wel een meisje, maar het ging te ver om te zeggen dat zij geen kat was: in wezen was zij de personificatie van een kat. Een uitleg waar menig Hello Kitty-fan zich ongetwijfeld in kan vinden!
Shakira is weggegaan van huis
Shakira is niet de makkelijkste poes; je hebt niet zomaar contact met haar. Althans, het is mij nooit echt gelukt. Vakkundig ontweek ze mijn hand als ze langs me liep. Ze kwam en ze ging wanneer het haar beliefde. In de praktijk betekende dit dat ze thuiskwam om te eten, daarna vertrok ze weer. Een keertje leek ze thuis te willen slapen, maar in het holst van de nacht werd ik wakker van een enorm kabaal ergens boven mijn hoofd. Het was Shakira; ze zocht een uitweg door in de hor te klimmen die voor het slaapkamerraam zat om de muggen buiten te houden. Ze keek bijzonder gefrustreerd en leek blij dat ik de achterdeur voor haar opende zodat zij de donkere nacht in kon verdwijnen. De avond erna stuurde ik haar omstreeks bedtijd naar buiten. Dat vond ze niet leuk, maar het leek mij beter dan haar de horren te laten ruineren!
De dag daarna kwam echter ze niet thuis! Daar had ik onmiddellijk een slecht gevoel over, zou ze soms gedacht hebben dat ik haar weg had gestuurd? Wat natuurlijk feitelijk het geval was…. Voelde ze zich soms niet welkom meer? Terwijl ze daarvoor altijd stipt op tijd thuis was voor haar maaltje. Soms ook tussen maaltijden door. Maar gelukkig doo ze vanzelf weer op, een dagje later. Tot mijn grote opluchting.
Enkele weken later, nadat ik naar huis was teruggekeerd, kreeg ik bericht van haar baasje.
“Wist je dat Shakira van huis is weggegaan?”
“Waaaaaaaaaaaatttt??”
Even dacht ik terug aan mijn schuldgevoel, en dat ik haar naar buiten had gestuurd.
Het verhaal over haar vertrek luidde als volgt: De avond van haar thuiskomst, was Shakira de laatste kat van de acht die hun baasje kwam begroeten na thuiskomst van haar vakantie. In de loop van de dagen erna, kwam zij echter steeds minder vaak thuis, en uiteindelijk helemaal niet meer.
Gelukkig was het niet moeilijk haar op te sporen: zij verbleef in een huis vijf deuren verderop. Daar woonde een dame alleen, die haar kat net het jaar daarvoor verloren had.
Het leek erop dat Shakira het daar prima naar haar zin had. De dame en zij waren de enigen in de tuin: geen andere katten, geen kittens. Geen eten, liefde of aandacht die ze hoefde te delen. Op het terras staat een stoel voor haar alleen om op te slapen. De dame aaide haar en Shakira liet het zich welgevallen. Wat wil een kat nog meer?
Helaas is er wel degelijk een wolkje in de lucht te bespeuren. Het eiland Büyükada fungeert voor de meeste bewoners slechts als zomerverblijf en zij vertrekken doorgaans in de maand september om de winter door te brengen in de stad (Istanbul). Wat betekent dat Shakira binnen korte tijd haar nieuwe verblijf en baasje kwijtraakt.
Gelukkig is er een ander plekje waar zij altijd welkom is: Bij haar oude baasje. Hopelijk weet zij de weg naar huis terug te vinden!
Reisverslag van een kat
Enkele jaren geleden kreeg ik dit boek van een vriendin. Omdat ik zoveel van katten hield, moest ik dat boek wel mooi vinden, zo luidde de insteek. Op de kaft prijkt dan ook een zin uit een artikel dat in The Guardian verscheen: “Iedereen die ooit ongegeneerd veel van een kat hield, zal dit boek met dankbaarheid lezen”.
Nana is een ruige kat die gewend is aan het leven op straat en niet veel met mensen op heeft. Zijn leven verandert radicaal zodra hij een zilverkleurige minivan uitkiest om zijn dutjes op te doen. Hij sluit vriendschap met de eigenaar van de auto, een jongeman genaamd Satoru. Die geeft hem lekkere hapjes in ruil voor het privilege hem te mogen aaien. Als Nana wordt aangereden neemt Satoru hem als vanzelfsprekend in huis. Hij gaat niet meer weg, want ze worden kat en baasje. Satoru is degene die hem de naam Nana geeft, het Japanse woord voor zeven. Een vroegere kat van Satoru, waar hij ook een bijzondere band mee had, heette namelijk Hachi, wat acht betekent. Toevallig heeft zijn staart ook de vorm van een zeven. Nana vindt de naam maar niets, maar laat het zich welgevallen: ze horen nu immers bij elkaar. Dit is het begin van een liefdesverhaal tussen mens en dier.
Na vijf jaar kondigt Satoru aan dat hij Nana – zonder dat hij uitlegt wat de reden is – niet meer bij zich kan houden. Ze vertrekken op een roadtrip waarbij ze het land doorkruisen en bij Satoru’s oude vrienden logeren. Het wordt snel duidelijk dat er iets vreemds aan de hand is. Bij de eerste tussenstop lijkt het er al op dat Satoru een nieuw huis voor zijn kat zoekt. Die is niet zo welwillend, want overal is wel iets wat hem niet bevalt: per slot van rekening heeft hij al een baasje. Waar Satoru heen gaat, daar wil hij ook heen. De liefde tussen kat en baasje is in tegenspraak met wat altijd over eerstgenoemde gezegd wordt: dat ze slechts houden van degene die hen voedt. “Katten zijn echt niet zo harteloos,” zegt Nana; “hoe zou ik hem ooit kunnen verlaten?”
In de loop van de reis kan gaandeweg niet meer ontkend worden dat er een duidelijke reden is voor de zoektocht. Satoru is ziek, ongeneeslijk ziek. Hij maakt een reis langs alle mensen die hem ooit lief waren. Pas op het laatste adres vindt hij een plekje voor Nana: bij Noriko, de tante die Satoru opnam toen zijn ouders overleden, toen hij nog maar een kind was. Dan pas kan hij sterven, wetend dat zijn geliefde kat een nieuw thuis heeft. En hoewel Nana niet welwillend is, accepteert hij het lot.
Hij krijgt een goed leven bij Noriko, maar Satoru vergeten doet hij nooit. Desondanks is het einde van het verhaal niet droevig. Nana krijgt de verantwoordelijkheid over een nieuwe kitten. Maar in het verschiet ligt het treffen met zijn geliefde baasje. Het deed me denken aan Rumi: “Out beyond ideas of wrong doing and right doing, there is a field. I’ll meet you there”.